Ganesha geliyor!

Günlerden bir gün en büyük tanrı  Şiva’nın hanımı Parvati banyo yaparken  mis kokulu günnük ağacı macunu ile  ovunur sonra da bu macuna  yanlızlığına  yoldaş olsun diye bir oğlan evlat şekli verir, kendinden can üfler, hayata başlatır.  Adını Ganeş koyar. Yeni cocugu ile öpüşüp koklaştıktan     sonra    sarayın kapısının önüne ‘içeri kimseyi sokma, ben banyoya giriyorum.’ diyerek nöbetçi diker. Baba Şiva avdan gelip de kapıdaki bu çocuk onu  içeri almayınca, gazaba gelip  elindeki asa  ile kafasını kesiverir yavrunun.   Daha sonra hatasını anlayıp   fil kafası koyar kestigi kafanın yerine. Kendini affettirmek içinde Ganeş'i  her tanrıdan önce tapılacak, zorda olanları koruyacak, ders çalışanlara zihin açıklığı verecek, eve bolluk bereket getirecek, sanatçıları koruyacak  çok sevilen bir tanrı yapar.

İşte bu tanrının  hayata gelişi  Mumbai’de 10 günlük bir festivalle kutlanacak Eylül’de.   Sokak başlarında küçük büyük atölyelerde tahtına oturmuş fil başlı, insan bedenli Ganeş ve onun arkadaşı farenin  çeşitli boylarda ve pozlarda heykelleri (Ganpati deniyor bunlara) yapılıp boyanıyor. Aileler küçük boy olanlarını  evleri  için  satın alırken büyük, iki, üç insan boyunda olanlar  mahalleler ve şirketler için yetiştirilmeye çalışılıyor. Bu heykellerin güzelliği, detayları ve renkleri görülmeye değer.  Ganeş  çifte lotus çiçeği üstünde oturuyor, bir elinde  sonsuz evreni temsil eden dönen tekerlek ‘chakra’, öbür elinde bir topuz;  bir başkasında  tahtında rahatça oturmuş, yüzünde muzip  gülümseme ile  sağ elinin avuç içinde  evrenin ilk sesi, yaradılışın  sarsıntısı da sayılan ‘ohm’ sembolü ile sevenlerini karşılamaya hazır bekliyor.  En çok satılanlar, başında en pırıltılı süsü  yada Mumbai’deki tapınaklardaki Ganeş   heykellerin benzerleri  olanlar. Kesenize ve zevkinize uygununu bulmak mümkün. Küçük boyda olanlar Rs 800 den başlıyor. Geçen sene çok meşhur olan Agneepath filmindeki muhteşem 10 kollu  devasa Ganeş heykeli de pek rağbette.  

Ganeş’e inancı tam olanlar iki aydır oruç tutuyor. Sabahtan akşama kadar sadece şu içiyorlar, akşam gün batımında tek oğün yiyorlar. İki aydır eti kestiler, sadece sebzeye ve ekmek ürünlerine dayalı bir hayat sürüyorlar.  Ganpati siparişleri  çoktan verildi, heykeller ayın 19 unda ayinlerle  eve gelecek, bereket getirecek, konu komşu, tanıdıklar davet edilecek, kakuleli çay içilip heykelin  güzelliği konuşulacak,  ortalık buhur  kokusu ve mutluluk  ile dolacak, bir gün  öğleden sonra heykel ayinle, dualarla suya bırakılacak.

Bu sadece Ganeş’in suya kavuşma  festivali değil.   Ağustos sonundan başlıyarak irili ufaklı sanat sergileri Ganeş, Şiva   betimli resimlere ağırlık veriyor. Sadece  eski, bilinen Ganeş       formlarından başka post modern, pop art  heykelleri alışılagelmişin dışında da biraz değişik bir şey arayanlarca ilgi görüyor.  Eğer Hint sanatına ilginiz varsa şimdi alış veriş zamanı.  Bu aralar muson mevsimi  olması sizi korkutmasın. Yağmur ılık yağıyor, ve Mumbai de hiç kimse ıslanmayı umursamıyor, şıpıdık terliklerini ellerine alıp hayatlarına devam ediyorlar. Hava oldukça sıcak olduğu için yağmur durunca çok kısa zamanda saçınız başınız kuruyor zaten.

Büyük Ganeş    heykellerinin nerede suya indireceği coktan belli. Küçük heykelleri aileler Mumbai’nin deniz kıyısında sahile indirir, bu festivalin özelliklerinden biri   de  5-6  metre yükseklikteki muhteşem Ganeş  heykellerinin müminlerin ziyaretine açılması. İnsanlar  her gün saatlerce kuyrukta bekleyip  Ganeş’in ayaklarına el sürececekler , sonra   ayın 19 unda caddelerden kortej halinde,  davullar, trombonlar,  trompetler, tefler, deniz kabuğundan borazanlarla dans ederek, dua ederek yavaş yavaş denize doğru yürüyecekler. Bu  muhakkak izlenmeli.  En görkemli gösteri güneydeki Chowpatty  plajında  olacak . Bu sene Mumbai’de 5 büyük  heykel var, ikisi güneyde eski Bombay’de , en büyüğü Lalbaug’da ve iki tanesi de kuzey mahallerinde.  Bu kortejlerin yol güzergahı belli, mahşeri kalabalık  olacağı için eğer  katılmak istiyorsanız sadece fotoğraf makinanızı yanınıza alın, ya da  heykelin geçeceği caddelerdeki otellerden yer ayırtin  daha önceden.   Oldukça pahalı  ve pek yaygin olmayan bir seçenek ise, tekne kiralamak. Karşıdan, deniz tarafından Ganpatilerin insan denizinden yavaş yavaş  dualar ve şarkılar eşliğinde çekilerek, itilerek Arap Denizi'ne  bırakılmasını,  tanrılarının denize kavuştuğunu gören  kalabalığın heyecanını, sevincini , dileklerinin gerçek olacağına inancını  unutulmayacak.

Eğer erken davranırsanız deniz kenarındaki otellerde konaklıyarak balkonunuzdan izleyebilirsiniz bu şöleni, aynı otellerin barları ve terasları da aşağıdaki kalabalığa karışmadan izlemek için çok uygun. Başka bir seçenekte  Mumbai gökyüzünde 15 dakikalık helikopter turu ile bu muhteşem karmaşayı izlemek. Kuzeydeki Juhu havalanında   kişi başı Rs 10.000 ile sadece bir korteji değil bütün şehirdeki  heyecanı görmek mümkün.  Biraz fazla fiatlı bir seçenek olsa bile kuş bakışı  Ganeşi   görmek hayatta her zaman yapılacak bir şey değil.  Ne yazık ki helikopterde fotoğraf çekme izni yok ve  önceden rezervayon yapmanız gerekli.

Eğer  çılgın kalabalıklar size göre değilse, Juhu plajının kuzey tarafına doğru yürüyün.   Festival boyunca günün her saatinde aile babalarının plajda heykellerini  başlarının üstünde taşıyarak ilerlemelerini, suya bırakıp, dualarını edip, kıyıda sevinçle bekleyen ailelerinin yanına dönmelerini izleyebilirsiniz. Onların sevincine katılmanızdan çok hoşlanırlar, hele Ganpati'lerin fotoğrafını çekmenizden çok gururlanırlar.  Yollar, sokaklar, caddeler bu on gün içinde denize doğru yürüyen Ganeş heykelleri ile dolacak.  Aslında  her türlü su  Ganeş’in kavuşması için yeterli. Şehrin daha  kuzeydeki küçük göllerde  üç beş aile yada bir iki mahalle büyük bir heykelin peşinden  göllere  gidecekler.   Hangi göle hangi çeşit Ganeş’in gideceğini  de öğrenebilirsiniz kolayca.

Bu kadar alçıdan renkli boyanmış heykel, bu kadar kısa zamanda denize bırakılınca doğa korumacıları endişe ediyorlar. Bu festivalden iki hafa sonra bile genelde de pek temiz olmayan plajlar, kıyıya vurmuş Ganeş heykelleri ile kaplanıyor.  Heykellerin doğal olmayan boyaları, kullandıkları sentetik malzemeler suları kirletiyor, su kanallarını tıkıyor. Bu sene Mumbai belediyesi ‘eko Ganeş’  heykellerini yaygınlaştırmaya çalışıyor,  su ile temas edince unufak olacak ve ekolojik dengeye zarar vermeyecek malzeme kullanılmasını öneriyor. Doğal boyalar yapay boyalar kadar pırıltılı, parlak ve ışıl ışıl olmadığı için  renk cümbüşünü seven Hint halkı pek rağbet etmese de, bu sene daha dikkatli olacaklarını söylüyorlar.

THY düzenli seferleri ile İstanbul’dan Mumbai’ye ulaşmanız 6 saatinizi alır.   Bu yıl Eylül 19 da başlayıp 10 gün sürecek Ganpati festivalini kaçırmamanız için yeterli vaktiniz  var.