Hint Mitolojisine giris 101

Hindistan’da tapinaklara gidince bir suru heykel gorursunuz.  ‘ Bu heykeller bunlarin tanrilari herhalde, nedir canim bunlar!?’ diye gecip giderseniz avuc icleri size donuk  fil kafali, kobra yilanli, kaplan , geyik, kopek, canavar gibi  heykeller size bir sey ifade etmez., ‘insan nelere de tapiyor en guzel din bizimkisi valla’ diye gururlanirsiniz. Tapinak gezi yazilari yazarken, ‘duvarlarda da bir suru heykel var’ deyip gecmemek icin tanrilarin hikayelerini ogrenmek  lazim. Efes’ e gidip. ‘her yer de tas canim, hic bir sey anlamadim’ demek var, Oralari Erden’le gezip butun heykellerin hangi tanriya, hangi Imparatora ait oldugunu bilmek var.  ‘Ben bunlari Wikipedia dan okurum, bir ayda ne ogrenmistir zaten’ diyorsaniz bu yazi sizin icin degil. Eger  ‘bu kiz sivrisinek viziltisinda bile ruhani bir sey bulur, kimbilir neler ogrenmistir’ diyorsaniz, ben okudugum hikayeleri size anlatacagim. Meddah’in cok uzak tan bir torunu gibi iskemleye oturup, havlumu omzuma koyup basliyorum.

 Cok yillar once , en zengin adamlardan biri  bir heykel sanatcisina yukluce bir para ve bir kocaman kara kaya vermis. Kara granitten ve ters cevrilmis bir kavanoz gibi, Mevlananin sarigi gibi ,yogurt uyuturken ananelerin yaptigi havlu yumagi gibi bir seymis bu kaya.  Biraz da ayip bir sekli varmis nerdeyse.  ‘Bana tanrinin heykelini yap, dunya durdukca bu tanri heykeli ile birlikte bende anilayim’ demis. Heykel sanatcisi tanriyi en guzel ne anlatir diye dusunmus,  gulun dikenine, tavus kusunun kuyruguna, bezelyenin sayisina,esegin surme gozune, leoparin desenine, ayak parmaklarinin besine ,zurafanin boynuna, gobek deliginin islevine  bakmis, filin kocaman cussesinde cevaplar aramis, yumurtadaki gucu gormus, tanrinin anlami ne ola ki diye dusunurken yaradilis ve olum, ve hayatin devaminin koruyucusu olan Shiva tanrisini nasil kayaya yansitacagina karar vermis… ‘O buyuk kara kaya tanrinin ta kendisi’ demis. Eger tanri bu kayayi boyle yaratmayi istemisse , kendi gucunu, olumu ve yoklugu ve olumsuzlugu ve hayatin donusumunu bunda gostermistir. O sonsuzlugun sahibi,sekilsizligin sekli, dokunulmazligin dokunusu, karmasanin duzenidir.

 Iste bunun adi Linga. Tanrinin en soyut heykeli. En oz sekli.  Hitit ana tanricasi Kibele’nin hani o iki yaninda kaplanlarin oturdugu tahtinda kocaman tombul memeli  halinden yuzyillar sonra soyut kibar seklinden daha da soyut. Oyle kara ,bazen bazalt , bazen puturuklu bir kaya. Tanrinin sekli yoktur, siniri yoktur.  Cok seyleri temsil eder. Shiva nin derin dusuncede  dimdik, aklinin ve bilincinin uyanik oldugundan tutunda , hayatin devamliligini ve ne olursa olsun baki kalacak olanin hayatin ozu olduguna kadar bir cok sey.  Meditasyon oturus seklinin en ‘naïve’ sekli. Eger bu dusunceye inanirsa insanlar, hirs, para , guc, sehvet , falan filan gibi cok cekici , insani insan kilan vazgecilmesi en zor olan seylerden( mesela raki balik sohbeti, gunes batarken soguk Efes,  , televizyondaki fariha dizisi,dondurma,sevgilini gorunce ic erimesi, ipek ic camasiri, cay simit dedikodu ) arinir huzura kavusur.

 Tapinaklarda en ortada, duvarlarda Shiva , hanimi, ikinci hanimi, cocugu, colugu , cuceler, kaplan, tavus kusu, fare (her tanrinin ustune binip dolastigi bir hayvan var) vs. vs, heykellerin ortasinda oylece sakin, alcak gonullu ama tek basina durur . Insanlar onun yanina gelirken ayakkabi cikarirlar,  kasimpati cicekleri koyarlar ustune basina. Canakla su, bazen sut dokerler, diz cokup alinlarini yere koyarlar, avuclarini birbirlerine bastirip baslarinin ustune kaldirirlar ve dua ederler.  Renkli kumas parcalari dolarlar etrafina.  Iste bazi tapinaklarda  ortada gordugumuz o yontulmamis tas budur.